سرطان حنجره چیست؟
در این مطلب در ابتدا به توضیح سرطان حنجره و علائم، علل و درمان آن و در ادامه معرفی مرکز تبسم به عنوان بروزترین مرکز استروبوسکوپی یا عکس رنگی حنجره در اهواز پرداخته می شود.
حنجره (Larynx) بخشی از مجرای تنفسی و عضو اصلی تولید صدا است که در جلوی گردن و پایین زبان قرار دارد و متشکل از چندین غضروف است که در تنفس، تکلم و بلع نقش مهمی را ایفا می‌کند.
سرطان حنجره نوعی بیماری است که حاصل رشد خارج از کنترل و نامنظم سلول های بدخیم در حنجره و بافت‌های اطراف این عضو است. این بیماری اغلب در افراد بالای ۴۰ سال شایع است و تظاهر آن در افراد زیر ۲۵ سال بسیار نادر است. مردان تقریباً به میزان ۴ برابر زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند.
علائم هشدار دهنده سرطان حنجره
- گرفتگی طولانی مدت صدا و یا تغییرات آهنگ صوتی بدون وجود علت بارز
- احساس وجود توده ای در گلو
- برآمدگی در ناحیه گردن
- تنگی نفس در اثر فعالیت
- سرفه مزمن
- سختی و یا احساس درد هنگام بلع
- سرفه همراه با خلط خونی
- غده‌های لنفاوی متورم و سفتی در گردن
- احساس درد در هنگام لمس گلو
- تنفس صدادار
- بوی بد دهان
- گوش درد (بدون وجود علت عفونت)
- کاهش وزن
علت شناسی سرطان حنجره
عامل مستعد در تظاهر سرطان حنجره مانند هر سرطان دیگری تداخل در نظم تقسیم سلول ها است. تحقیقات آماری و بالینی روند بدخیمی بیماری سرطان حنجره را با عوامل زیر ارتباط می دهند:
- استعمال دخانیات
- زیاده روی در نوشیدن مشروبات الکلی
- استنشاق گرد و غبار فلزات و چوب
- تماس با آلاینده‌‌های شغلی مانند آزبست (پنبه نسوز)، اسید سولفوریک، نیکل
- پولیپ‌ها (ضایعات) تارهای صوتی
- التهاب مزمن تارهای صوتی
- سن (افراد بالای ۴۰ سال بیشتر در معرض ابتلا به سرطان حنجره هستند.)
- جنس (مردان تقریباً به میزان ۴ برابر زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند.)
- نژاد (سیاه پوستان درصد بالاتری را نسبت به سفید پوستان در ابتلا به سرطان حنجره نشان می‌دهند.)
الگوهای تشخیص سرطان حنجره
با توجه به وضیعت عمومی سلامت فرد، بررسی های تشخیص سرطان حنجره ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- معاینه ساده حنجره، غده‌های لنفاوی و ناحیه گردن توسط پزشک
- پرتونگاری از حنجره با تابش اشعه X
- رادیوگرافی از حنجره توسط دستگاهی بنام فلوروسکوپ ( fluoroscope) جهت بررسی شکل و حرکت ساختار حنجره
- معاینه سطح داخلی حنجره با استفاده از دستگاهی بنام لارنگوسکوپ (لارنگوسکوپی – laryngoscopy) یا استروبوسکوپ (استروبوسکوپی – Stroboscopy)
- عکس برداری ساده قفسه سینه
- سی تی اسکن (Computerised tomography scan): در این روش دستگاه سی تی اسکن با گرفتن تعدادی عکس توسط اشعه ایکس، تصویری سه بعدی از بدن را نشان می دهد و از این طریق محل و اندازه دقیق ضایعه و پراکندگی تومور به بخش های دیگر مشخص می شود.
- پرتونگاری با استفاده از تشدید میدان مغناطیسی (MRI Scan): این آزمایش مشابه سی تی اسکن است؛ با این تفاوت که به جای تابش اشعه X از مغناطیس جهت عکسبرداری از اعضای بدن استفاده می شود. در این آزمایش بیمار به مدت ۳۰ دقیقه به طور ساکن درون اتاقک این دستگاه می ماند و تصاویر مقطعی از بدن او تهیه می شود.
- نمونه برداری یا بیوپسی (biopsy): بررسی میکروسکوپی از نمونه بافت مورد نظر. این آزمایش بسیار مهم است زیرا مطمئن ترین روش برای تشخیص سرطان به حساب می آید.
الگوهای درمانی سرطان حنجره
انتخاب نوع الگوی درمان بستگی به سابقه بیماری شخص، نوع و محل سرطان حنجره و وضعیت سلامت عمومی بیمار دارد.
معمول‌ترین الگوی درمان سرطان حنجره پرتودرمانی است.
درمان در مراحل پیشرفته بیماری مستلزم جراحی و خارج کردن ضایعه بدخیم و بافت‌های درگیر و یا پرتودرمانی پس از جراحی است. در عمل جراحی بخشی یا تمام حنجره (لارینژکتومی – laryngectomy) برداشته می‌شود.
در شرایطی که تمام حنجره به طور کامل برداشته می‌شود، گلوگاه را می‌بندند تا عمل بلع به طور طبیعی انجام شود و بالای نای به منفذی از پوست بخیه زده می‌شود (تراکئوستومی – tracheostomy) تا هوا از این راه وارد ریه شود. در چنین شرایطی تنفس به جای دهان و بینی از طریق این منفذ یا شکاف صورت می‌گیرد. در صورت برداشتن کامل حنجره روش صحبت کردن از راه مری به بیمار آموزش داده می‌شود و یا از حنجره مصنوعی (مکانیکی یا الکتریکی) استفاده می شود.
هنگامی که سرطان حنجره مهاجم شده و به دیگر بافت های بدن و غدد لنفاوی سرایت کرده باشد، غده‌های لنفاوی و بافت‌های تراریخته اطراف گردن هم برداشته می‌شود. سرطان مهاجم و پیشرفته حنجره بیشتر نواحی گردن را در بر می‌گیرد تا نقاط دورتر بدن؛ از این رو شیمی درمانی، الگوی معمول درمان سرطان حنجره به شمار نمی آید.
معمولاً پس از درمان، فعالیت های طبیعی بدن به تدریج از سر گرفته می شود و رژیم غذایی خاصی ضروری نیست؛ اگر چه پس از جراحی برای مدتی از رژیم درمانی مایعات استفاده می‌شود تا التیام بافت آسان تر صورت گیرد.
پس از درمان، مراقبت‌های منظم پزشکی الزامی است تا پیشرفت احتمالی بیماری تحت کنترل باقی بماند.
معرفی مرکز استروبوسکوپی در اهواز
مرکز استروبوسکوپی تبسم یکی از مدرن ترین مراکز استروبوسکوپی در اهواز می باشد که زیر نظر بهترین پزشکان گوش و حلق و بینی فعالیت می نماید. این مرکز تمام روزهای هفته آماده پذیرش بیماران جهت ارزیابی حنجره می باشد.
حضور تعدادی از بهترین گفتاردرمان اهواز در مرکز تبسم، این مرکز را به مرکز جامعی برای ارزیابی و درمان مشکلات صدا تبدیل کرده است.
